HER Του Spike Jonze

HER

Του

Spike Jonze

So near and so far

Ο κόσμος αλλάζει πιο γρήγορα από εμάς. Όσο καταφέρνουμε να κυκλοφορούμε με ταχύτητα ανάμεσα στις εξελίξεις του, στα νέα του δεδομένα, τόσο εκείνος αλλάζει και σταδιακά καθιερώνει τους δικούς του νέους κώδικες. Ο τρόπος που μιλάμε αλλάζει, το ίδιο με τον τρόπο που δεν μιλάμε! Η ανθρώπινη επαφή μεταλάσσεται σε οπτικοποίηση, τα κινητά εντελώς ειρωνικά, βγαλμένο από κάποιου τρελού επιστήμονα τις καθημερινές ελλείψεις, λέγονται πια Αφής. Δεν ξέρω πόσοι το νιώθουν αλλά πληθαίνουμε, όχι τόσο σε αριθμό αλλά σε πολλαπλάσια των πραγμάτων που έχουμε να κάνουμε. Ο χρόνος είναι κάτι πολύτιμο και ταυτόχρονα το εμπόδιο για να συναντηθούμε, να βρεθούμε στα μάτια και στα λόγια. Αν μου παίρνει αρκετό χρόνο για να σε γνωρίσω, να σε μάθω και να σε κερδίσω ίσως προτιμήσω να αποτραβηχτώ ή πιο εύκολα να σε «σπάσω» σε pixels, να σε μεταφράσω μέσα από τα λόγια, τη μη σωματοποιημένη γλωσσα της απόστασης. Άραγε πόσοι πλασιέ βιβλίων μας χτυπάνε την πόρτα τώρα πια και πόσες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και internet μας καλούν καθημερινά…; Στο τηλέφωνο ή μέσω e mail;

Ο άνθρωπος, το άτομο καλύτερα, στην πιο τρελή του πορεία αυτή τη στιγμή, συνεχίζει και φτιάχνει παράλληλους ιδιωτικούς κόσμους, αυτούς που ταιριάζουν στην ηλικία του και στην λογική του. Σαν παιδιά φτιάχναμε φανταστικούς φίλους και ήρωες, πολέμους και ανδρόγυνα, ως έφηβοι φτιάχναμε έναν κόσμο επανάστασης με άγριες χαρές και λύπες, απρόβλεπτο. Ως ενήλικες φτιάχνουμε πια συνθήκες, τέτοιες που μας χαρίζουν μια συναισθηματική αδράνεια, μια απόσταση, μια διευκόλυνση που θα σκεπάσει κάθε πληγή ή φόβο που έθρεψαν οι προηγούμενες μας ηλικίες. Όταν παύει η επικοινωνία ξεκινά η συγκοινωνία, το μέσο και η μεταφορά.

Ο Spike Jonze σαν δημιουργός καταφέρνει πάντα και κατασκευάζει κόσμους, εσωτερικούς κυρίως που αντανακλούν αυτόν που ζούμε απ’ έξω ως όντα με αποστολή την εξέλιξη σε ανθρώπους. Μέσα από τις ταινίες του αποζητά ένα αποτέλεσμα και την εξήγηση. Στο Being John Malkovich μας εισήγαγε πρώτη φορά μέσα στον διαστροφικό ναρκισσισμό και την ματαιοδοξία του καλλιτέχνη, ενώ στο Adaptation μίλησε για τον παράλληλο εαυτό που έρχεται σαν Άλλος αδερφός, δίδυμος, σε ένα Bra de Fer μεταξύ πόθου, περιέργειας και πραγματικότητας. Στο where the wild things are μας πήγε σε έναν κόσμο παιδικό, όπου το βασίλειο της ωρίμανσης περνάει από μια καταδικασμένη αθωότητα. Στο Her πολύ απλά φτάνει στο δικό του ώριμο σημείο, και πικρό ταυτόχρονα, δείχνοντας την εσωτερική μοναξιά σαν κραυγή για επαφή, και την εξωτερική σαν μια γυάλα όπου χιλιάδες πολύχρωμα ψάρια απλώς κυκλοφορούν ατέρμονα μέσα στη δική τους μικροσκοπική φούσκα. Εν τέλει μας δείχνει πώς ο άνθρωπος συνεχίζει πεισματικά, όποτε νιώθει ότι κάτι δεν το καταφέρνει, ότι κάτι χάνει από την επαφή του με τον κόσμο και τους Άλλους, να προτιμά να φτιάξει αλλους κόσμους, άλλα πρόσωπα και περιβάλλοντα, ιδιωτικά, που τον πονούν το ίδιο, τον αφήνουν και πάλι μόνο αλλά τουλάχιστον δεν έχουν μάτια, δεν έχουν σώμα…

                                                                        Στέλιος Μοίρας