Ο ΠΛΟΥΤΟΣ Του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ

Ο Αριστοφάνης πόσο κωμικός; Πόσο χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε άμεσα τραγικός είναι;

Ο Πλούτος του είναι μια κωμωδία ή η τραγωδία της φτώχειας;

Ο Θεός Πλούτος λατρεύεται στην Αρχαία Αθήνα γιατί φέρνει την ευφορία, την αφθονία, την επιβράβευση της εργασίας. Η Πενία μην μπερδεύεσαι, δεν είναι η ζητιανιά. Είναι η λιτότης και η αυτάρκεια.

Η δίκαιη κατανομή των αγαθών της πολιτείας είναι αποτέλεσμα αξιοκρατικών κριτηρίων και ουχί προνόμιο των ολιγαρχικών. Η δίκαιη κατανομή των αγαθών της πολιτείας είναι αποτέλεσμα αξιοκρατικών κριτηρίων; Κι όχι προνόμιο των ολίγαρχικών;

Ο γέρο αγρότης Χρεμύλος πνίγεται στα χρέη. Σκαρφίζεται τρόπους να εξαπατήσει-ξεφύγει από τους δανειστές. Χρέος + αμύλω = απατώ. Μες την απογοήτευσή του αναχωρεί για το Μαντείο των Δελφών. Επιθυμία του να συμβουλευτεί τον Θεό Απόλλωνα πώς να αναθρέψει το γιο του. Να τον αναθρέψει τίμια και να φύγει από τούτον τον κόσμο φτωχός; Ή ως κλέφτη για να πλουτίσει; Ο χρησμός της Πυθίας είναι ο εξής, ‘’να παραλάβεις στην οικία σου τον πρώτο άνθρωπο που θα συναντήσεις αναχωρώντας από το ναό μου’’. Ο Χρεμύλος συνοδευόμενος από τον δούλο του Καρίωνα συναντούν ένα τυφλό, εριστικό γέροντα, που δεν επιθυμεί όμως να θεραπευτεί. Είναι ο Θεός Πλούτος που σύμφωνα με τον Αριστοφάνη τον έχει τυφλώσει ο Δίας για να μην βλέπει πού μοιράζει τα πλούτη του. Ο Πλούτος φοβάται πως στην περίπτωση θεραπείας του ο Δίας θα θυμώσει και θα προκαλέσει στην ανθρωπότητα καταστροφές. Τελικά μεταπείθεται κι ο Χρεμύλος αποφασίζει να τον γιατρέψει για να πλουτίσουν οι καλοί άνθρωποι κι όχι όπως γινόταν ως τώρα οι πονήρηδες και άτιμοι. Ο Πλούτος εντέλει αποκαλύπτει την ταυτότητά του. Χρεμύλος και Καρίωνας του ανοίγουν με δύναμη τα βλέφαρα και σύμφωνα με τις θρησκευτικές συνήθειες της εποχής τον παραδίδουν στο ιερό του Ασκληπιού για μία νύχτα με σκοπό να επανέλθει το φως του. Ο Πλούτος θεραπεύεται.

Και σε αυτό το σημείο είναι που επεμβαίνει η Θεά Πενία, η οποία προσπαθεί να πείσει τους φτωχούς, πως με την γιατρειά του Πλούτου θα γίνουν οκνηροί, χωρίς επιθυμία για εργασία.

Έπειτα από την θεραπεία του ο Πλούτος επιστρέφει στους ανθρώπους. Οι επιτήδειοι καταχραστές, οι ιερείς και οι Θεοί οδύρονται επειδή χάνουν την δουλειά τους. Έχουμε μια νέα κατάσταση, μια νέα τάξη πραγμάτων, με νέους αδικημένους. Η κορύφωση θα έρθει με την πτώση του Ερμή. Οι πολίτες δεν του προσφέρουν πια θυσίες, αφού έγιναν όλοι πλούσιοι. Κανείς δεν εκλιπαρεί για κέρδη τους Θεούς. Ο κάποτε απρόσιτος Ερμής παρακαλάει τώρα αυτός τον δούλο Καρίωνα, ο οποίος έχει την εύνοια του Θεού Πλούτου…

Το 388 π.Χ. που γραφόταν ο Πλούτος, μαινόταν ο Κορινθιακός πόλεμος(395-387 π.Χ.). Οι συμμαχίες ανατρέπονταν και η Αθήνα ήλπιζε σε μάταιη αποκατάσταση της ηγεμονίας και της αίγλης της.

Κυρίαρχες στο δημόσιο βίο η συκοφαντία και η διαφθορά.  Το ατομικό συμφέρον θριαμβεύει με τους Θεούς να απομακρύνονται από το Κλεινόν Άστυ και να συντροφεύουν όσους κερδίζουν ανέντιμα την δόξα και τα κέρδη.

Ο Αριστοφάνης θα σου ξύσει πάλι πληγές. Της άνισης κατανομής του πλούτου. Οι μηχανισμοί που επωάζουν, γεννούν, συντηρούν, διαιωνίζουν το πρόβλημα οι ίδιοι και τότε και τώρα. Και για πάντα οι ίδιοι. Η ανίχνευση της διαφθοράς δύσκολο ανέκαθεν έργο και οι υπεύθυνοι ες αεί ατιμώρητοι. Η οικονομία καταρρέει. Η έκ-πτωση των ηθών παρούσα και οι εκπτώσεις ακόμα μεγαλύτερες. Η διεφθαρμένη πολιτικοθρησκευτική εξουσία δίνει και παίρνει. Και σε μας δεν δίνει.

Και ακόμα ο τίμιος ‘’Αθηναίος’’ απορεί, γιατί έγινε άπορος. Και ακόμα περιμένουμε με αριστοφανική τραγικότητα μέσα στην κωμωδία μας την ‘’δίκαιη πολιτεία’’. Καρτερούμε τη στιγμή που τα αναγκαία αγαθά θα είναι δημόσια. Ο Πλούτος θα πάρει την θέση του μέσα στο κράτος. Και οι πολίτες θα στραφούν στο κυνήγι του αληθινού του πλούτου!.

                                                    Μαίρη Γεωργιοπούλου

01/08 στο θέατρο Αρχαίας Μεσσήνης.
31/08 & 1/09 θέατρο Δάσους Θεσσαλονίκη (Δάσος Σειχ Σου) στις 21:00. 
τηλ: 2135200200 & 2310245307 

Πρωταγωνιστές: Γιώργος Κιμούλης, Γιάννης Μπέζος, Πέτρος φιλιππίδης. 
Τάσος Γιαννόπουλος και Αλμπέρτο Φάις.

Χορός: Γκιζέλη Χριστέλα, Δαβάκη Βερόνικα, Ζησάκης Ευθύμης, Ζουγανέλης Αλέξανδρος, Κατσώλης Παναγιώτης, Μαούτσου Κατερίνα, Σπατιώτη Χριστίνα, Στασινοπούλου Ντένια, Τσαβά Ειρήνη, Τσιμπρικίδου Ελένη, Τσουρής Γιώργης, Χιώτης Χάρης.

Μετάφραση: Κ.Χ. Μύρης

Σκηνοθεσία - Διασκευή: Γιώργος Κιμούλης
Σκηνικά: Γιώργος Πάτσας
Κοστούμια: Σοφία Νικολαϊδη
Μουσική: Γιώργος Ανδρέου
Στίχοι: Ισαάκ Σούσης
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Κινησιολογική επιμέλεια: Ελπίδα Νίνου, Θανάσης Γιαννακόπουλος
Μουσική διδασκαλία: Παναγιώτης Τσεβάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Νίκη Παλληκαράκη

Τα εισιτήρια ξεκινούν από 15 ευρώ, κράτηση στο viva.gr