Ακριβό μου σχολείο. Του Φώτη Βεζυργιαννίδη

Tα σχολεία που πήγα δεν υπάρχουν πια. Τα γκρέμισε η ανάπτυξη.

Ας το θέσω αλλιώς. Καταλαβαίνεις ότι μεγάλωσες όταν συνειδητοποιείς ότι τα σχολεία που φοίτησες έχουν γκρεμιστεί.

Το 8^Ο Δημοτικό Σχολείο Νεαπόλεως ήταν ένα διόροφο σπίτι το οποίο νοίκιαζε ο Δήμος και το βάφτισε σχολείο. Η αυλή του δεν πρέπει να ξεπερνούσε τα δέκα μέτρα μήκος και τα πέντε σε πλάτος. Παρόλ’ αυτά ο μαραγκός της γειτονιάς όταν ήμουν στην έκτη είχε φτιάξει δύο ξύλινες μπασκέτες και αυτόματα η αυλή έγινε γήπεδο μπάσκετ εν έτει 1980, εφτά χρόνια πριν σηκώσει η Εθνική το Πανευρωπαϊκό.

Αυτό σημαίνει ότι στη Σαλονίκη παίζαμε μπάσκετ από τότε που η ζούγκλα ήταν σε γλάστρα.

Από το σχολείο-σπίτι σήμερα δεν έμεινε τίποτα μιας και έγινε πολυκατοικία εκτός από τις σχολικές φωτογραφίες που βγάλαμε στην αυλή του και ένα γερό σημάδι-τσαμπουκάς στο μέτωπό μου όταν σ’ ένα διάλειμμα στην πρώτη τάξη καρφώθηκα τρέχοντας στον τοίχο της αυλής.

Μετά πήγα γυμνάσιο στο 12^ο το οποίο ήταν ένα νούμερο γρίφος. Η πρωινή βάρδια λεγόταν Γυμνάσιο Νεαπόλεως και η απογευματινή 12^ο Γυμνάσιο. Όταν σε κάποια φάση οι βάρδιες έγιναν τρεις τότε χάσαμε τη μπάλα. Χιλιάδες παιδιά, οι baby boomers της Ελλάδας.

Δεν ήταν βέβαια κανονικό σχολείο μην τρελαθούμε κιόλας. Όταν έφυγε ο στρατός από το στρατόπεδο Στρεμπενιώτη τα κτίρια που στέγαζαν τους στρατιώτες με κάποιες ήπιες παρεμβάσεις, έγιναν αίθουσες διδασκαλίας. Είχε μπει κι ένα υποτυπώδες συρματόπλεγμα για να οριοθετεί την υποτιθέμενη αυλή του σχολείου που ήτανα στην ουσία το μισό στρατόπεδο.

Το συρματόπλεγμα σιγά-σιγά ξηλώθηκε και στον βασικό δρόμο της αυλής έκαναν μπαντιλίκια οι μηχανόβιοι της περιοχής. Στο δεκάλεπτο του διαλείμματος μπορούσες να θαυμάσεις σε πλήρη δράση, μπροστά στα μάτια σου από πράσινα GPz 1100 μέχρι Fantic Motor και Bultaco ή ακόμα και κιτρινομπλέ Yamaha YZ.

Έχω δει ζωντανή, μέσα στην αυλή του Γυμνασίου καταδίωξη εντουρά από τροχαίο μοτοσυκλετιστή που κατέληξε σε φιάσκο για τον δεύτερο. Ενώ αρχικά ο φρουρός του νόμου τον είχε στο πλάι και του έριχνε σφαλιάρες ο εντουράς κατάφερε με μαεστρία να κάνει πέταγμα μέσα στα πευκάκια πίσω από κτίριο του γραφείου των καθηγητών. Και αφού ξεπέζεψε ξεθαρεμένος χόρευε τσιφτετέλι και κορόϊδευε τον μπάτσο: «Έλα να με πιάσεις ρε μαλάκα, έλα». Ο τροχαίος βλέποντας απ’ τη μια το πλήθος των μαθητών και απ’ την άλλη το δύσβατο της περιοχής προτίμησε να μην ξεφτιλιστεί περισσότερο και την έκανε με ελαφρά.

Με λίγα λόγια ξέφραγο αμπέλι το Γυμνάσιο. Μπορούσες άνετα στο διάλειμμα να πεταχτείς στο σπίτι να πάρεις το κολατσιό σου και να γυρίσεις πίσω στο σχολείο σαν να μην συμβαίνει τίποτα.

Σήμερα σώζονται μόνο δύο κτίρια από το περίφημο εκείνο σχολείο. Το ένα το έχουν κάνει αποθήκη οι υπηρεσίες του Δήμου και το άλλο είναι έδρα των προσκόπων της περιοχής. Το τοπίο δεν άλλαξε και πολύ. Ο δρόμος επίδειξης των μηχανόβιων υπάρχει ακόμα.

Και ξαφνικά μετά το Δημοτικό-σπίτι και το Γυμνάσιο-ξέφραγο αμπέλι ήρθε η μεγάλη ανατροπή. Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο! Το βλέπαμε να χτίζεται με γοργούς ρυθμούς αλλά δεν ξέραμε τι ακριβώς είναι. Ήμασταν πια στα χρόνια της Αλλαγής του Αντρέα και νομίσαμε ότι χτίζουν εργοστάσιο στο πρώην στρατόπεδο. Και όταν τελειώσαμε το Γυμνάσιο, μας έσκασαν το παραμύθι ότι αυτό θα ήταν το Λύκειό μας. Και έτσι το εγκαινιάσαμε εμείς οι γεννημένοι το 1969 Νεαπολίτες και Πολιχνιώτες και κάποιοι άλλοι τυχεροί με κλήρωση απ’ τις άλλες περιοχές της Σαλονίκης.

Δεν υπάρχει πιο μεγάλη  γλύκα απ’ το να πηγαίνεις Πρώτη Λυκείου και να μην έχεις πάνω απ’ το κεφάλι σου ούτε Δευτέρα ούτε Τρίτη. Όποιος δεν το ένιωσε αυτό δεν μπορεί να το καταλάβει. Και η γλύκα αυτή πολλαπλασιάζεται όταν το σχολείο είναι ότι πιο σύγχρονο και μοντέρνο υπάρχει στη χώρα. Μέχρι σήμερα έχω δει άπειρα σχολεία σε όλη την Ελλάδα. Ειδικά κάποια που λέγονται και ιδιωτικά δεν πιάνουν μία μπροστά του.

Δυστυχώς και αυτό το σχολείο δεν υπάρχει σήμερα. Και λέω δεν υπάρχει όχι όπως το Δημοτικό ή το Γυμνάσιο που γκρεμίστηκαν. Τα κτίρια του Πολυκλαδικού υπάρχουν μέχρι σήμερα. Όμως η μοναδική πρωτοποριακή εκπαιδευτική προσπάθεια που έγινε από το ελληνικό κράτος μετά τη μεταπολίτευση, το Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο, ως ιδέα και ως υλοποίηση ναυάγησε. Το μοναδικό σχολείο που θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά στη δημόσια εκπαίδευση και να αλλάξει έτσι όλο το σύστημα προς το καλύτερο απέτυχε χωρίς να γνωρίζω εγώ προσωπικά τους λόγους. Οι δάσκαλοί του πίστεψαν σ’ αυτό, οι μαθητές πίστεψαν σ’ αυτό, μόνο το κράτος αποδείχτηκε για άλλη μια φορά άχρηστο και ανεπαρκές και κατέστρεψε αυτή την πρωτοποριακή ιδέα.

Σήμερα τα άλλοτε μοντέρνα κτίριά του στεγάζουν δυο Λύκεια Ενιαία, Τεχνικά, μέτρια με λίγη ζάχαρη και ντεκαφεϊνέ όπως και όλα τα σχολεία της εποχής.

Τα σχολεία που πήγα δεν υπάρχουν πια. Τα γκρέμισε η ανάπτυξη.

                                                 Φώτης Βεζυργιαννίδης