Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΣΥΣΤΗΝΕΙ ΤΟΝ ‘’ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΛΟΓΟ’’ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ… μιλά για την ‘’ομάδα’’ τους και την δράση της, στην Μαίρη Γεωργιοπούλου.

Ο Πολιτιστικός Αντίλογος, δεν είναι ένας ‘’σύλλογος’’, με την έννοια που ξέρουμε. Είναι μάλλον μια ομάδα ανθρώπων που αντιλέγει στο απόφθεγμα… ‘’Κάποτε χτίζαμε πολιτισμούς. Σήμερα χτίζουμε εμπορικά κέντρα’’. Ο Πολιτιστικός Αντίλογος, http://adilogos.blogspot.gr/, αναπτύσσει τις πολιτιστικές του δράσεις στην Καλαμάτα. Φέτος υπο-στηρίζει και το Μουσείο Μπενάκη στο Bazaar βιβλίων, (κι όχι μόνο), που διοργανώνει από τις 19εως τις 22  Μαΐου. Ο εκπρόσωπος του Πολιτιστικού Αντιλόγου, ΜΙΧΑΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ μας κάνει τις συστάσεις της ομάδας, των εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων της…

• Ο Πολιτιστικός Αντίλογος έχει σβήσει πάνω από 10 κεράκια ζωής. Πώς προέκυψε η ανάγκη της δημιουργία μιας τέτοιας ομάδας; Έχει πατέρα η ιδέα; Θα μας συστήσετε τα υπόλοιπα μέλη του;  

Η ανάγκη που υπάρχει σε όλους μας να επικοινωνήσουμε, να γνωρίσουμε δημιουργούς, να έλθουμε σ’ επαφή με το έργο σημαντικών, λιγότερο ή περισσότερο, ανθρώπων που παράγουν τέχνη. Ήταν και παραμένει απαραίτητη προϋπόθεση ζωής για μας, κάτι σαν διανοητικό οξυγόνο. Πιστέψαμε ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να δούμε την κοινωνία στην οποία ανήκουμε, όχι σαν μια απλή συνένωση ατόμων αλλά σαν ένα κοινωνικό σώμα, το οποίο διαθέτει υπό μορφήν κληρονομιάς, μια διανοητική αποσκευή που είμαστε υποχρεωμένοι να την εξερευνήσουμε. Ο Πολιτιστικός Αντίλογος είναι μια παρέα που αποτελείται από τους Ανδρέα Ζαγάκο, Άρη Κορομηλά, Θανάση Παντέ, Σωτήρη Θεοδωρόπουλο, Παναγιώτη Γιαννουλέα, Δημήτρη Ζέρβα, που είναι και ο νονός του τίτλου, Γιώργο Ζεβελάκη και εμένα. Φυσικά μπορούν να γίνουν αυτοδίκαια μέλη όσοι το θελήσουν. Δεν έχει δομές ιεραρχίας, δηλαδή διοικητικά συμβούλια κλπ. Είναι κυριολεκτικά παρέα.  

• Ποιες οι πολιτιστικές δράσεις που αγαπά να αναπτύσσει η ομάδα του αντιλόγου; 

Κυρίως εκδηλώσεις λόγου. Οι άνθρωποι γύρω μας έχουν ενδιαφέροντα πράγματα να πουν κι υπάρχουν ευτυχώς αρκετοί που θέλουν να τ’ ακούσουν ή να τα διαβάσουν. Έτσι, σχεδόν αφιερωθήκαμε στις παρουσιάσεις βιβλίων με παρουσία του συγγραφέα και συζήτηση μαζί του, καθώς και με κάποιους φίλους που αναλαμβάνουν κάθε φορά να μιλήσουν για το συγκεκριμένο βιβλίο ή γενικότερα για την συγγραφική πορεία του καλεσμένου μας. Φυσικά υπήρξαν και συνεχίζουν να γίνονται κι άλλου είδους εκδηλώσεις. Έχουμε διοργανώσει διαλέξεις για διάφορα θέματα, έχουμε συνεργαστεί σε κινηματογραφικές προβολές και εκθέσεις. Μπορώ να θυμηθώ τους Εικαστικούς Περίπατους με την τέχνη στις βιτρίνες των καταστημάτων της Καλαμάτας και τις εκδηλώσεις στη Στουπα της Μάνης για τον Καζαντζάκη.
Πιστεύουμε ότι οι συνεργασίες με άλλους φορείς μπορούν να δώσουν αξιόλογες εκδηλώσεις. Έχουμε συνεργαστεί με αρκετούς φορείς και συλλόγους. Κάποιες απ’ τις τελευταίες συνεργασίες μας ήταν με τη Νέα Κινηματογραφική Λέσχη και το Φεστιβάλ Μηδέν και είχαν σαν αποτέλεσμα το Πανόραμα Ντοκιμαντέρ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΙΣ υπό την αιγίδα του Δήμου Καλαμάτας,  την προβολή ντοκιμαντέρ με τίτλο Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΛΑΝΟ με αφορμή την ημέρα της γυναίκας  και πρόσφατα το Φεστιβάλ ANIMATION.  

• Με ποια κριτήρια επιλέγετε τους ‘’καλλιτέχνες’’ που θέλετε κάθε φορά να ‘’αναδείξετε’’; Να γνωρίσει το κοινό και τους ίδιους, αλλά και τα έργα τους;   

Προφανώς ένας από τους στόχους είναι να έλθει σ’ επαφή ο δημιουργός με όσους ενδιαφέρονται για το έργο του και θέλουν να συζητήσουν μαζί του, πέρα απ’ το να διαβάσουν απλά άλλο ένα βιβλίο. Από κει και πέρα είναι γνωστό ότι υπάρχει αφ’ ενός υψηλή τέχνη που δεν απευθύνεται στο πλατύ κοινό, αφετέρου εμπορευματοποιημένο προϊόν που στοχεύει στην πλατιά κατανάλωση και είναι το είδος που προσπαθούμε να αποφύγουμε. Προσπαθούμε να μην παρασυρθούμε στο γούστο του συρμού και να αποφύγουμε τον κοινωνικό κομφορμισμό προς τα καθιερωμένα, για να χρησιμοποιήσω λόγια του Adorno. Κατά τ’ άλλα δεν βάζουμε κριτήρια επιλογής. Έχουμε παρουσιάσει πολλά λογοτεχνικά βιβλία, αλλά δεν έχουμε αποφύγει και δύσκολα θέματα. Έτσι ανάμεσα στις εκδηλώσεις μας συγκαταλέγονται η συζήτηση για το Μακεδονικό με το βιβλίο του Σταύρου Λυγερού «Εν ονόματι της Μακεδονίας», η συζήτηση για το άρθρο 16 του Συντάγματος με το βιβλίο του συνταγματολόγου Νίκου Αλιβιζάτου «Πέρα απ’ το 16». Επίσης η παρουσίαση του βιβλίου της Έλλης Παππά για τον Μπελογιάννη «Μαρτυρίες μιας εποχής» παρουσία μάλιστα του γιού τους Νίκου Μπελογιάννη, η συζήτηση για τα γεγονότα του Δεκέμβρη 2008 στην Αθήνα, με αφορμή το βιβλίο του καθηγητή του Πάντειου  Πανεπιστήμιου  Γιώργου Κοντογιώργη «12/2008, Οι νέοι, η ελευθερία και το κράτος» και άλλες.  

• Τι κέρδος αποφέρει στα μέλη του ο Πολιτιστικός Αντίλογος;  

Τη σωτηρία της ψυχής τους.  

• Είστε εν ενεργεία εκπαιδευτικός. Οι νέοι νοιάζονται για τα πολιτιστικά δρώμενα; Η εφηβεία της αντίδρασης έχει αντίλογο;  

Νομίζω ότι το ποσοστό του πληθυσμού μιας κοινωνίας που ασχολείται με την κουλτούρα, είτε σαν δημιουργός είτε σαν δέκτης, είναι περίπου σταθερό. Αυξομειώνεται ανάλογα με το αν η τάση ατομικισμού εντείνεται η όχι. Στην Καλαμάτα δεν πρέπει να έχουμε παράπονο. Υπάρχει μεγάλος αριθμός συλλόγων, θεατρικών σχημάτων και πολλές πρωτοβουλίες που περιστρέφονται γύρω απ’ τον πολιτισμό. Το γεγονός ότι δεν ενδιαφέρουν τους πάντες όλα όσα γίνονται, είναι επίσης φυσιολογικό. Αν μιλάμε για τους νέους και εννοούμε τους μαθητές, είναι λογικό να συμμετέχουν λιγότερο. Ο χρόνος τους είναι πολύ περιορισμένος. Στην πολη μας υπάρχει ένας αριθμός φοιτητών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και ένας σημαντικός αριθμός σπουδαστών του ΤΕΙ που θα ’πρεπε να κάνει αισθητή την παρουσία του στα πολιτιστικά πράγματα. Νομίζω ότι αυτό δεν συμβαίνει. Το να αναζητήσουμε τις αιτίες, είναι μάλλον πέραν αυτής της συζήτησης. Άλλωστε, δεν θέλω να μπω στην παγίδα που οδηγεί το πάντα υπάρχον χάσμα γενεών. Ας περιμένουμε τα νέα παιδιά και θα δούμε.
Από μια άλλη οπτική κοιτώντας τα πράγματα, μπορούμε να πούμε ότι τα νέα παιδιά, σ’ αυτή τη φάση, δεν έχουν ούτε λόγο ούτε αντίλογο. Προσπαθούν να αντιληφθούν την κατάσταση και το γεγονός ότι όλα καταρρέουν γύρω τους. Αλλιώς τους τα είχαμε υποσχεθεί. Ζουν σε μια χώρα, στην οποία δεν βλέπουν καμιά προοπτική και βέβαια όσοι μπορούν, φεύγουν εκτός Ελλάδος για να επιβιώσουν και να προκόψουν. Ζήσαμε την περασμένη εικοσαετία που τα μεγαλύτερα ποσοστά αποφοίτων είχαν σαν μοναδικό στόχο το διορισμό στο δημόσιο. Τώρα που αυτό επαψε να υπάρχει σαν επιλογή, η κοινωνία μας δεν έχει βρει ακόμα το βηματισμό της και γονείς και μαθητές-φοιτητές δεν ξέρουν πού να στοχεύσουν.

• Γιατί, ‘’ο τίτλος’’ να είναι πολιτιστικός αντίλογος κι όχι λόγος; Όπου δεν πίπτει λόγος… πίπτει λέτε αντί-λογος;   

Διότι δεν μπορεί να υπάρξει λόγος χωρίς αντίλογο. Η διαλεκτική αντίθεση ανάμεσα στη θέση και την αντίθεση είναι που γεννά ιδέες, πράξεις, πρόοδο και εν τέλει πολιτισμό. Ακόμα κι αν σε μια πρόταση η θέση, δεν υπήρχε αντίλογος θα ’πρεπε να τον εφεύρουμε.  

 

• Το επίθετο πολιτιστικός αφορά τον πολιτισμό. Φιλόσοφος είχε πει… ‘’πολιτισμός είναι του δικαίου πάνω στη δύναμη, της πειθούς στη βία, του διαλόγου στο μονόλογο, του πνεύματος στην ύλη. Συμφωνείτε; Τι θα πει πολιτισμός;  

Μα όλες οι δράσεις μας έχουν καθαρά πολιτιστικό χαρακτήρα. Δεν θα μπορούσε νομίζω να υπάρξει όρος σαφέστερος για τη δραστηριότητα μας. Απ’ όλα όσα αναφέρατε μας αφορά κυρίως η επιβολή του διαλόγου στο μονόλογο. Όσο για την αντιδιαστολή πνεύμα – υλη  την βρίσκω πολύ ιδεαλιστική και δεν πιστεύω ότι μπορούμε εύκολα να τα διαχωρίσουμε, πόσο μάλλον να τα βάλουμε απέναντι. 

• Το μουσείο Μπενάκη οργανώνει Bazaar βιβλίων και μάλιστα φέτος το ‘’μεταφέρει’’ διαδικτυακά και για όσους βρίσκονται εκτός Αθηνών. Ο Πολιτιστικός Αντίλογος στηρίζει το μουσείο. Με ποιες ενέργειες; Πώς εμπλέκεται;  

Μας ζητήθηκε και το αποδεχτήκαμε ευχαρίστως, να γνωστοποιήσουμε αυτή την διοργάνωση στα τοπικά μέσα ενημέρωσης καθώς και με αφίσες κλπ. Το Μπενάκη έχει μια σειρά από αξιόλογες εκδόσεις Οι θεματικές κατηγορίες των εκδόσεων καθρεφτίζουν τη φυσιογνωμία, τα ενδιαφέροντα και τις δραστηριότητες του Μουσείου Μπενάκη και εκτείνονται από την Κλασική Ελλάδα, τον Βυζαντινό πολιτισμό, τη Λαογραφία, τη Νεοελληνική Ζωγραφική, τη Γλυπτική και την Ευρωπαϊκή Τέχνη, μέχρι τη Φωτογραφία, την Αρχιτεκτονική, τη Νεοελληνική ιστορία και τη Φιλολογία. Όσοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν βιβλία που σε άλλες εποχές είναι αρκετά ακριβά, μπορούν τώρα να τα βρουν σε πολύ καλύτερες τιμές.  

• Οι επισκέπτες του Bazaar τι μπορούν να προσφέρουν; Πώς; Πού στοχεύει η δράση αυτή;  

Κατά τη διάρκεια του BAZAAR βιβλίων, το Μουσείο Μπενάκη θα συνεργαστεί με την ανεξάρτητη Μη Κυβερνητική Οργάνωση PRAKSIS (Προγράμματα Ανάπτυξης Κοινωνικής Στήριξης και Ιατρικής Συνεργασίας), η οποία έχει ως κύριο στόχο την καταπολέμηση του κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού των ευπαθών κοινωνικά ομάδων και την υπεράσπιση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους. Οι επισκέπτες του BAZAAR θα έχουν την ευκαιρία να προσφέρουν με τον τρόπο τους στην κάλυψη βασικών αναγκών και αγαθών των προσφύγων και των ασυνόδευτων παιδιών, συμβάλλοντας έτσι στη δράση της Οργάνωσης. Εκτός από τα είδη πρώτης ανάγκης που θα συλλέγονται στο χώρο του Μουσείου (Παιδικές Πάνες, Βρεφικά & Παιδικά ρούχα, Βρεφικά Γάλατα) μπορούν οι επισκέπτες  να προσφέρουν και ΕΝΑ ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ. Μπορούν να διαλέξουν  ένα βιβλίο σε καλή κατάσταση, με όμορφες εικόνες, και να το χαρίσουν στους μικρούς πρόσφυγες! 

• Λένε πως αν ο πλούτος δεν ήταν συγκεντρωμένος στα χέρια λίγων μόνο ανθρώπων, δεν θα χρειάζονταν όλες αυτές οι εθελοντικές προσπάθειες συμπαράστασης και στήριξης στο συνάνθρωπο. Εσείς; Γιατί πιστεύετε σε περιόδους οικονομικής καχεξίας το βάρος τελικά καταλήγουν να το σηκώνουν οι ‘’εθελοντές’’;  

Θεωρώ ουτοπικό το μοντέλο σύμφωνα με το οποίο, όλοι θα απολάμβαναν εξίσου τα αγαθά και άρα δεν θα υπήρχαν άνθρωποι με ανάγκη στήριξης. Το γεγονός ότι αναπτύσσονται εθελοντικές προσπάθειες που καλύπτουν αυτό το χώρο οφείλεται σαφώς στην, σκόπιμη η μη, ανυπαρξία κρατικών δομών απαραιτήτων γι’ αυτές τις δράσεις. Με απλά λόγια, θα ‘πρεπε το κράτος σε όλες του τις μορφές, από την τοπική αυτοδιοίκηση μέχρι την κεντρική κρατική εξουσία, να καλύπτει τις ανάγκες, ώστε να μην χρειάζονται οι εθελοντικές προσπάθειες. Δυστυχώς όμως αυτό δεν συμβαίνει και μάλιστα πολλές φορές η στήριξη ανθρώπων που βρίσκονται σε ανάγκη παίρνει μορφή ελεημοσύνης, που είναι απαράδεκτη. 

• Τι κάνετε αυτή την εποχή; 

Είναι σε εξέλιξη μια ιδέα του Σωτήρη Θεοδωρόπουλου. Πρόκειται για μια σειρά εκδηλώσεων με τίτλο Μαθήματα Τοπικής Ιστορίας την οποία συνδιοργανώσαμε με την Ομάδα ΠΑΜΕ ΒΟΛΤΑ. Ήδη μετράμε 6 εκδηλώσεις με διάφορα θέματα που έχουν να κάνουν με την ιστορία της πολης της Καλαμάτας και της γύρω περιοχής. Ενδεικτικά ν’ αναφέρω ότι ξεκινήσαμε με την πολεοδομική ιστορία της Καλαμάτας και συνεχίσαμε με την ιστορία της Εμπορικής Σχολής και τη μάχη της Καλαμάτας το 41, καθώς και την ιστορία του θεσμού των Ανθεστηρίων.
Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτές οι παρουσιάσεις καταγράφονται σε βίντεο από τους φίλους του Kalamatain http://kalamatain.gr/new/  και θα υπάρχουν για να τις δει όποιος θέλει, οποτεδήποτε. Σκοπεύουμε να δημιουργηθεί ένα κανάλι στο youtube όπου σιγά-σιγά θα αναρτηθούν όλες. Τις παρουσιάσεις αυτές τις αγκάλιασαν αρκετοί άνθρωποι και πολλοί απ’ αυτούς έχουν ενδιαφέρουσες ιστορίες να διηγηθούν. Έχουν προταθεί πάρα πολλά θέματα που ελπίζουμε να ενταχθούν σιγά-σιγά σ’ αυτή τη θεματική ενότητα.

• Θα συνεχίσετε τη δραστηριότητα σας παρ’ όλες τις δυσκολίες που φαίνονται στον ορίζοντα; 

Πιστεύω πως ναι, θα συνεχίσουμε. Οι εκδηλώσεις μας δεν έχουν οικονομικό κόστος, άρα δεν μας δεσμεύει η έλλειψη πόρων. Εκτός αυτού, είναι γνωστό ότι στις δύσκολες εποχές, τέτοιου είδους δράσεις αποτελούν έως και ψυχολογικό στήριγμα απέναντι στην εγκατεστημένη πλέον μαζική κατάθλιψη σε μια κοινωνία που προφανώς χειμάζεται.
Όσοι φίλοι θέλουν να ενημερώνονται για τη δραστηριότητα μας, μπορούν να γίνουν μέλη στην ομάδα του Πολιτιστικού Αντίλογου στο Facebook: https://www.facebook.com/groups/67550219288/?ref=bookmarks
Επίσης, ανακοινώσεις υπάρχουν στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία αληθινά βοηθούν στην κάλυψη και προβολή των εκδηλώσεων.