Μάργω… φως και φωτιά του Φώτη Κατσιμπούρη

Νοέμβρης μήνας, περασμένα μεσάνυχτα, στην παραλιακή, στην Ναβαρίνου. Βυθισμένος πεζόδρομος νωχελικός, νωχελικά βυθίζεται στην αραιή υγρασία. Ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας βιβλίων του φανταστικού Στέφανος Αργυρός περπατά στο υγρό χώμα, στον κρύο αέρα, στο άρωμα των άγουρων μανταρινιών. Έχει ήδη ξεκινήσει το νέο του μυθιστόρημα. Μαζί του κουβαλά κι ένα βιβλίο του Πόε. Δυνατός στρόβιλος, αρχίζει να το ξεφυλλίζει. Μαζί ξεφεύγει και το γράμμα ενός φίλου, του Πέτρου, που δεν πρέπει να χαθεί. Εκεί μέσα βρίσκεται το θέμα του νέου του βιβλίου. Μια ιστορία αλλόκοτη ενός αντάρτη της κατοχής που στα γεράματα έγραψε την ιστορία της σωτηρίας του, στην οποία εμπλεκόταν και μια μυστηριώδης γυναίκα. Τον
φιλοξένησε στο κρησφύγετό της και τον έκανε καλά. Σαν αντάλλαγμα του πήρε την μιλιά. Η ψευδαίσθηση της καταχνιάς θυμίζει κινούμενο ζωγραφικό πίνακα. Όλες οι αισθήσεις συνωμοτούν, σαν να κάνεις πέρασμα σε παράλληλο κόσμο, σε άλλη άκρη του σύμπαντος. Στη θολούρα της ομίχλης έρχεται και μια γυναικεία φιγούρα αθόρυβα προς το μέρος του. Απλώνει το χέρι, του δίνει τo ‘’φευγάτο’’ γράμμα, ‘’θα σε περιμένω’’ του λέει. Τι σχέση έχει η σκιώδης γυναίκα με το γράμμα; Πώς αυτό θα τον οδηγήσει στο βουνό; Εκεί όπου μύθοι μιλούν για έναν τόπο ιερό, εκεί που το δέντρο της ζωής φυλάσσεται από την Μάργω;

Ποια είναι η Μάργω; Ανδροβόρα μάγισσα; Το δέντρο της ζωής; Παρθένα νύμφη του βουνού; Η Μεγάλη Μητέρα Φύση; Αλλόκοτο θηλυκό; Ηρωίδα επιστημονικής φαντασίας; Αφέντρα δυνάμεων; Ή μήπως η μάγισσα των παραμυθιών των γιαγιάδων μας; Τι θέλει; Το σίγουρο είναι ότι, όταν εμφάνισε το ανθρωπόμορφο θηλυκό εαυτό της, παρεξήγησαν οι άντρες την αθωότητα της και της φέρθηκαν ύπουλα. Και διέφθειραν την παρθένα νύμφη του βουνού. Μετά απ’ αυτό άλλαξε. Κανένας δεν μπορούσε να την βλάψει. Έγινε ό,τι άξιζε στον κόσμο, κρατώντας την ισορροπία χθόνιων και υποχθόνιων. Μόνο μια φορά αγάπησε έναν καλόγερο, τον Μάρκο. Ιερό θηλυκό και ιερό αρσενικό, ένα. Ο Μάρκος συνελήφθη με την κατηγορία της μαγείας, της μαθητείας σε αιρέσεις που στρέφονται κατά της ελέω Θεού βασιλείας του. Οδηγήθηκε σε θάνατο, πριν προλάβει να στείλει επιστολή στον επίσκοπο να τον αποσχηματίσει. Νέα νύμφη θα μπορούσε πλέον να γεννηθεί μόνο από έρωτα δύο θνητών. Αφού η Μάργω μια φορά αγαπά. Μιας γυναίκας που νιώθει σαν νύμφη κι ενός άντρα που αντέχει να ζει στον κόσμο του.

Η ιατροδικαστής Μαρία γνωρίζει τυχαία το ίδιο βράδυ τον Στέφανο σε ένα μπαρ. Η ίδια πρέπει να παραδώσει το πόρισμά της για έναν ανεξήγητο θάνατο. Για έναν θάνατο που απολάμβανε την διαδικασία της νεκροψίας. Το πτώμα του ανθρώπου με το φύλλο από σφεντάμι στο στόμα ήταν αυτού που την είχε απαγάγει όταν ήταν δέκα ετών. Αυτός που της είχε προκαλέσει πανικό ήταν υπό την απόλυτη εξουσία της. Η ίδια είχε γλιτώσει με το φονικό όπλο ενός μολυβιού, που είχε πάνω την Μίνι. Την ουλή στο μάγουλο την είχε ακόμη. Άγγιξε το μέτωπό του, εικόνες από το παρελθόν του πέρασαν στην συνείδησή της. Κατάφερε να διαβάσει και κομμάτια του ψυχισμού του άλλου ανθρώπου που ήταν κοντά στο θύμα την ώρα του θανάτου. Ο θύτης ήταν γυναίκα. Ο συλλέκτης παιδιών-θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης δολοφονήθηκε από γυναίκα και μάλιστα με τρόπο υπερφυσικό. Πώς να εξηγήσεις ότι το σώμα εξωτερικά ήταν σχεδόν ανέγγιχτο, ενώ εσωτερικά τα ζωτικά όργανα απανθρακωμένα και η καρδιά λείπει; Το πόρισμα της Μαρίας ήταν ανακοπή, οξύτατο έμφραγμα μυοκαρδίου, μη αναστρέψιμη παύση καρδιακής λειτουργίας.

Η γυναίκα - φάντασμα φρόντισε το φύλλο από σφεντάμι να πάει από το στόμα του θύματος, στο κομοδίνο της Μαρίας. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ο Στέφανος και η Μαρία είχαν λάβει τις προσκλήσεις και δεν έμενε παρά να πάνε στο βουνό να την αναζητήσουν.

Στο ίδιο μπαρ ένα νεαρό ζευγάρι τσακώνεται εντόνως. Η Δήμητρα κι ο Νικάνορας, ο άνθρωπος του ‘’ανέωου αιώνος’’. Αυτός που πίστευε πως το τέλειο κακό θα φτιάξει έναν τέλειο κόσμο, χωρίς δομικά σφάλματα και προόριζε την Δήμητρα για σύζυγό του και πρωθιέρεια της αδελφότητας. Στόχος το βουνό, να εξοντωθεί η μάγισσα και μαζί το δέντρο της ζωής.

Ο Στέφανος και η Μαρία θα βρεθούν στον Ταΰγετο σε έναν ξενώνα. Εκεί θα γίνουν και οι μεγάλες, οι μυσταγωγικές συναντήσεις. Εκεί θα βρεθούν άτομα που φαίνεται ότι δεν τους συνδέει τίποτα αρχικά. Κι όμως όλοι αυτοί έχουν κοινό. Η άκρη του μίτου βρίσκεται στο ξέφωτο που κατοικεί η Μάργω. Ευυπόληπτοι πολίτες μπλέκονται στην ιστορία για να μας πουν για την ανέλιξη του ανθρωπίνου πνεύματος. Κάτω από την μάσκα του υπεράνθρωπου, τους οδηγούν όλους σε μια αιμακτή τελετή με σκοπό την άλωση του ιερού δέντρου και την νυμφοκτονία. Όλοι πλέον βρίσκονται γύρω από τον κλοιό σατανικών επιφανών. Μάχη ανάμεσα στo φθαρτό κι άφθαρτο. Θάνατοι και δολοφονίες. Η Μάργω το είχε πει… δεν σκόπευε να κάνει κάτι για να εμποδίσει την πτώση του κόσμου της. Το πρόβλημα ήταν του ανθρώπου. Πριν χάσει τις αισθήσεις της πρόλαβε να ξεστομίσει πως αν καθαριστεί το δέντρο με το κατάλληλο αντίδοτο μπορεί και να σωθεί. Σώθηκε; Το αποτέλεσμα; Φαίνεται ισόπαλο, αλλά δεν είναι… Το κακό είναι παντού. Αλλά και η μαγεία παραμονεύει…

Αυτοκίνητα χωρίς φώτα, χωρίς φρένα, χειρόφρενο που χάνεται και την θέση του παίρνει το χέρι πεθαμένης. Η Μίνι, την θυμάσαι; Χορεύει σπασμωδικά κάτω από τον διακόπτη της μίζας. Ο οδηγός σώζεται. Περιπατητής πέφτει από την πλαγιά του βουνού σε χαντάκι κι απανθρακώνεται! Ζουρλά βαμπίρια κάθονται συνοδηγοί σε αυτοκίνητα! Όπλα χάνουν την δύναμη και δεν σημαδεύουν. Ανθρωποθυσίες για να γητευτεί η φύση. Παγανιστικές τελετές, αιματηρές. Και η δύναμη της άλλης πλευράς να καθηλώνει συνειδήσεις.

Η ιστορία τελειώνει, όπως αρχίζει. Μ’ ένα αλλόκοτο ασημογκρίζο σύμπλεγμα. Με την Μαρία τώρα, να περπατά στην παραλιακή. Μ’ έναν αέρα να ξεφυλλίζει ένα βιβλίο. Κι ένα γράμμα έτοιμο να ταξιδεύσει… ένα γράμμα που ενημερώνει… ότι η ιστορία της γυναίκας του βουνού δεν τελειώνει με τον τρόπο που γνωρίζει κι έζησε. Το τέλος τέλος δεν θα σ’ το πω… δεν κάνει να σ’ το πω… γιατί θα λυθούν τα μάγια.

Ο Φώτης Κατσιμπούρης σίγουρα, όταν γράφει ένα βιβλίο δεν κάνει διδασκαλία σαν να βρίσκεται σε αίθουσα σχολείου. Κάθεται ο ίδιος στα θρανία και συλλέγει πληροφορίες. Για την ιστορία, την γεωγραφία, τις φιλοσοφικές θεωρήσεις, τις απόκρυφες γνώσεις και μυστηριακές δυνάμεις. Σε πάει με δεξιοτεχνία στον 9^ο αιώνα της πρώτης χιλιετίας του καιρού των Ιχθύων, στο Μεσαίωνα, στο Βυζάντιο, στο κατοχικό αντάρτικο. Σου μπλέκει Κενταύρους, δρυϊδικές θρησκείες, τον Αριστοτέλη, τον Εμπεδοκλή, τον Δαρβίνο, τον Νίτσε με τον υπεράνθρωπό του. Αυτό όμως δεν φτάνει. Οι σκόρπιες πληροφορίες δεν έχουν ποτέ νόημα από μόνες τους. Ίσως να είναι και βαρετές. Η μαγκιά είναι να τις μπλέκεις με την μυθοπλασία. Άλλωστε, όπως λέει και στο βιβλίο ‘’ένα μυθιστόρημα δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια σύμβαση με το ψέμα, το οποίο έχει καλές πιθανότητες να γίνει εν δυνάμει αλήθεια στην συνείδηση και κυρίως στα συναισθήματα του αναγνώστη. Αν κι όχι για πάντα, όχι για πολύ’’. Ο Κατσιμπούρης ξέρει πώς να ιστορεί τον μύθο. Πώς να σε κάνει κοινωνό στην ιστορία του. Ξέρει, εκεί που λες φτάνει για σήμερα… τελειώνω το κεφάλαιο και το κλείνω… να σε μαργώνει. Και ταυτόχρονα να σε κρατά στην τσίτα. Και να θες ναρκωμένος άλλο λίγο ακόμη, κι άλλο λίγο. Πώς γίνεται να είσαι και σε λήθαργο και σε εγρήγορση, αυτό μόνο εκείνος το ξέρει που το κάνει. Πώς το κάνει. Μα και οι ήρωές του πολλές φορές δεν ‘’παγώνουν’’ εν κινήσει; Εδώ όλα έχουν ψυχή. Ακόμη και τα πράγματα. Βαλσαμωμένα με ηχώ αναπνοής. Η φύση νεκρανασταίνεται.

Η Μάργω είναι ένα συγκλονιστικό ανθρωπονατουραλιστικό θρίλερ φαντασίας. Εύπλαστο κι εύφλεκτο. Μυστηριακό βιβλίο τρόμου. Μια ευφάνταστη ιστορία, ενός ευφυούς ανθρώπου με επίκεντρο τον άνθρωπο και την φύση. Την διαρκή τους πάλη. Την πάλη του καλού και του κακού. Πάλη ανάμεσα στις καθολικές αιτίες κίνησης των έμβιων όντων. Στην φιλότητα και στο νείκος. Τι νόημα κρύβει πίσω από τον μύθο ο συγγραφέας; Γιατί βάζει τον άνθρωπο να παλεύει με την φθαρτότητά του; Ποιοι είναι οι μάγοι; Υπάρχουν; Είναι καλοί και κακοί; Τι είναι μαγεία; Η συνύπαρξη ή η περιέργεια πέρα από τα κατανοητά; Τι χωρίζει το φυσικό από το μεταφυσικό; Όλα όσα βλέπουμε ή δείχνουμε πως είμαστε δεν είναι παρά όνειρο μέσα σε όνειρο; Εξωπραγματικό μπορεί να είναι το ακαταλαβίστικο, μπορεί όμως να είναι και η ασφυκτική καθημερινότητά σου. Τι διακρίνει την αλήθεια από το ψέμα; Ίσως ό,τι γνωρίζει ο κόσμος ως αλήθεια, να μην είναι τίποτ’ άλλο από μια ψευδαίσθηση διαρκείας, με συμπαντική ηλικία 13, 7 δισεκατομμύρια έτη φωτός. Τι ξεχωρίζει το δίκαιο και το ηθικό από το άτιμο; Μήπως και σήμερα δεν χρειάζεται να πάρει κάποιος το ρόλο της Μάργως; Το ρόλο του φύλακα της ισορροπίας, που μέσα από το φόβο αν θες, θα συγκρατεί τον δυσαρμονικό τον άνθρωπο και θα ελέγχει την ανοησία της δίψας του για κυριαρχία; Μήπως ανά τους αιώνες επιφανείς – υπεράνθρωποι ανενόχλητα δεν ξηλώνουν τον συμπαντικό νόμο της αρμονίας; Δεν σου κλέβουν τις δυνάμεις; Πειθήνιο ανθρωπίσκο δεν σε θέλουν; Αυτοί οι ίδιοι δεν μιλάν για εξελιξιμότητα και πλασάρουν τον νέο υπό διαμόρφωση άνθρωπο που μόνο διαρκή φυσική και πνευματική άνοδο θα έχει; Μήπως και σήμερα δεν παρελαύνουν οργανισμοί ‘’ευφυών αγίων’’ που στοχεύουν στην καθυπόταξη της φύσης και των αδυνάτων; Δίπλα σου γράφεται η σύγχρονη ιστορία. Στον δικό σου πλανήτη. Τον αληθινό. Στο τώρα του ενεστώτα. Πόλεμοι, μετανάστες, άρριζοι, ακτιβιστές, μαυραγορίτες… Σου το λένε ξεκάθαρα… η αρετή του μη καλού μπορεί να οδηγήσει τον νέο άνθρωπο στην εσωτερική τελείωση. Σκοτεινές σέχτες, φωτεινών ανθρώπων κι ένας κόσμος απειλούμενος.

Ο λόγος του Φώτη Κατσιμπούρη είναι νεράκι με μιλιά που τρέχει. Κι εσύ τον κυνηγάς να τον προλάβεις. Να μαντέψεις την επόμενη σκηνή. Και η μαντεψιά σου είναι λάθος, γιατί είσαι σκράπας στα μαγικά. Και σου την φέρνει. Και σου γυρίζει τούμπα την ιστορία. Και την κάνει την ανατροπή. Και ο προδότης ακόμη δεν το έμαθες. Δεν είναι ποτέ αυτός που φαίνεται. Ο συγγραφέας έχει κάνει συμφωνία με την διαδικασία της συγγραφής. Να είναι ένα ταξίδι μοναχικό, μια πορεία ηδονής κι οδύνης. Ο Κατσιμπούρης είναι σίγουρα προικισμένος με οξεία αντίληψη κι επινοητικός. Για να τον

παρακολουθήσεις θέλεις γερά αντανακλαστικά.

Η φήμη της Μάργως γίνεται ιστορία από εκείνες που αφηγούνται οι στρατιώτες γύρω από την φωτιά. Για καλό και για κακό μην πέσεις θύμα της αστόχαστης φιλοδοξίας σου και τολμήσεις να κάνεις κάτι στο βουνό χωρίς την έγκρισή της. Το δέντρο με την σαρκική υπόσταση μπορεί και να ‘ναι αληθινό! Ποτέ δεν ξέρεις!

Εκείνο που ξέρω είναι ότι η Μάργω είναι σίγουρα ένα κερδισμένο βήμα στην ανάγνωση. Ανάγνωση που σε βοηθά να δεις εκείνα που δεν βλέπουν οι άλλοι… αλλά βοηθά μονάχα αυτόν που μπορεί να δει…

Ευχαριστούμε Φώτη για τούτο το τρομαχτικό ταξίδι του μυαλού.

Η Μάργω κυκλοφορεί σε βουνά, σε ξέφωτα, και σε βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις ‘’κλειδάριθμος’’.

                                                     Μαίρη Γεωργιοπούλου