Η βιβλιοθηκονόμος ΦΩΤΕΙΝΗ ΑΒΔΕΛΛΗ, ‘’ξεφυλλίζει’’ τα βιβλία της και μιλά για την δύναμη των ‘’εργαλείων’’ της στην φιλόλογο και συγγραφέα, Μαρία Ανδρικοπούλου.

Μίλησέ μας για το επάγγελμα του βιβλιοθηκονόμου όπως θα το έκανες σε μια συμβουλευτική ημερίδα Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού.

Θα αφήσω την καρδιά μου να σας μιλήσει  για το επάγγελμα του βιβλιοθηκονόμου, δεν μου αρέσει να συμβουλεύω...

Ακούω την λέξη «βιβλιοθήκη», κλείνω  τα μάτια-ελευθερώνω τη φαντασία...

Εικόνες βομβαρδίζουν το μυαλό μου, μυρωδιές αναστατώνουν τη μύτη μου, συζητήσεις ηρώων και φανταστικών φίλων γεμίζουν τα αυτιά μου.


Μ’ αρέσει να μυρίζω τα βιβλία, να τσακίζω τις σελίδες, να σημειώνω αγαπημένες φράσεις, να τα γκουγκλάρω και να τα ξεφυλλίζω στο κινητό μου.
Κάθε βιβλίο είναι ένα ταξίδι, είναι μία πηγή πληροφόρησης, είναι μία ανάμνηση: η αγαπημένη
μυρωδιά από γλυκό φράουλα της μαμάς, μία φιλοσοφική συζήτηση με τον μπαμπά, ένα καλοκαίρι στο νησί, μία στεναχώρια, ένας έρωτας, ένα τραγούδι και όλα αυτά προσεκτικά τακτοποιημένα και φυλαγμένα μέσα σε μία βιβλιοθήκη.

Ο βιβλιοθηκονόμος  με τα εργαλεία που δουλεύει καλείται να διαχειριστεί όλον αυτόν τον πλούτο. Να καταλογογραφήσει, να ταξινομήσει, να αρχειοθετήσει, να ψηφιοποιήσει, να φτιάξει θέματα, να χαράξει αναγνωστικές διαδρομές ανάμεσα στα βιβλία, να ενώσει με απόλυτη ακρίβεια το έντυπο με το ηλεκτρονικό βιβλίο. Να κάνει την πιο ακριβή αναζήτηση για να συλλέξει τις πιο κατάλληλες πληροφορίες, να δημιουργήσει δεσμούς και να την καταστήσει ανοιχτή στις κοινότητες, να ενώσει και να ανταλλάξει εμπειρίες  με βιβλιοθήκες και πολιτιστικά κέντρα εντός και εκτός χώρας, να αναδείξει τη βιβλιοθήκη του ως ζωντανό οργανισμό.

Είναι διαχειριστής γνώσης και παραγωγός πολιτισμού.

Πόσο επηρέασε τον δικό σου εκπαιδευτικό και επαγγελματικό προσανατολισμό η προσωπική σου σχέση με το βιβλίο και πώς αυτή έχει τελικά διαμορφωθεί μέσα από την επιστημονική και επαγγελματική σου ενασχόληση μ’ αυτό;

Μπορώ να πω, πως ενώ αγαπούσα τα βιβλία από παιδί, και στη Β’ Λυκείου ήμουν υπεύθυνη της σχολικής βιβλιοθήκης, αγνοούσα εντελώς την ύπαρξη της Σχολής Βιβλιοθηκονομίας στην Ελλάδα. Δίνοντας πανελλήνιες για δεύτερη φορά, ανακαλύπτω το Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης στα ΑΤΕΙ Αθήνας και μπαίνει στις πρώτες μου επιλογές.

Στα πρώτα εξάμηνα είχα απογοητευτεί από την αντιμετώπιση του κόσμου, όταν τους έλεγα ότι σπουδάζω βιβλιοθηκονομία και έκπληκτοι μου απαντούσαν: «ξεσκονίζεις βιβλία; Και τι θα σπουδάζεις 4 χρόνια;». Στη συνέχεια όμως, γνωρίζοντας τους τομείς και τις κατευθύνσεις της βιβλιοθηκονομίας, άλλαξα στάση και έκανα σχέδια για την οργάνωση μίας βιβλιοθήκης πρότυπο.

Η αρχή έγινε τον Οκτώβρη του 2012, όταν στο τελευταίο εξάμηνο έπρεπε να κάνω την πρακτική μου άσκηση, τότε μπήκε στη ζωή μου το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ευκαιρία ζωής, η ευκαιρία να πραγματοποιήσω το όνειρο μου, χάρις την Μυρσίνη Ζορμπά, την πρόεδρο του Δικτύου.

Από τότε και μέχρι σήμερα έχω διαβάσει σχεδόν όλα τα  παιδικά βιβλία που διαθέτει η Παιδική Δανειστική Βιβλιοθήκη του Δικτύου. Ένα καλό παιδικό βιβλίο μπορεί να σου δείξει τρόπους προσέγγισης ενός θέματος, που εσύ- ο μεγάλος-δεν μπορείς να σκεφτείς.

Αγαπώ πολύ τα παιδικά βιβλία, έχουν ωραία εικονογράφηση, γελάω, με ηρεμούν, χαρίζω και στους φίλους μου.

Ως υπεύθυνη της Παιδικής Δανειστικής Βιβλιοθήκης του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού μίλησέ μας για τις δράσεις της καθώς και για τα προγράμματα του Δικτύου που αφορούν το βιβλίο και την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας.

Το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι ένα Μη κερδοσκοπικό Σωματείο και δραστηριοποιείται από το 2004. Τον Οκτώβρη του 2012 άνοιξε το Εργαστήρι Πολιτισμού, «το σπίτι του», στο Σταθμό Λαρίσης, στο κέντρο της Αθήνας.

Πυρήνας όλων των δραστηριοτήτων του είναι η Παιδική Δανειστική Βιβλιοθήκη, η οποία αριθμεί πάνω από 4000 τίτλους βιβλίων και έχει πάνω από 1600 παιδιά μέλη.

Τον χώρο της Βιβλιοθήκης μπορούν, εκτός από τα μέλη της, να επισκεφθούν σχολικές τάξεις και να συμμετέχουν στο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Μικροί Αναγνώστες στον κόσμο των βιβλίων», το οποίο απευθύνεται στους μικρούς αναγνώστες των σχολικών τάξεων του δημοτικού. Στόχος του προγράμματος είναι να ξυπνήσει το ενδιαφέρον των παιδιών για τον κόσμο των βιβλίων, να τα οδηγήσει να αντιληφθούν ότι μια βιβλιοθήκη μπορεί να ικανοποιήσει τα πιο διαφορετικά ενδιαφέροντα, να προκαλέσει εκπλήξεις. Τους προσφέρεται η ευκαιρία να ξεφυλλίσουν καταλόγους εκδοτών, να συγκρίνουν θέματα, συγγραφείς και τίτλους, να αντιληφθούν πόσο σημαντική είναι η επιλογή των βιβλίων και ποια τα βασικά της κριτήρια. Τέλος, τα παιδιά συμμετέχουν  στη διαδικασία έκδοσης του δικού τους βιβλίου.

Το δικαίωμα στη μάθηση, στην περιέργεια και στην ανάγνωση εκπληρώνεται με τον καλύτερο τρόπο σε μια βιβλιοθήκη. Αν όμως δεν πάνε τα παιδιά στη Βιβλιοθήκη, πάει η Βιβλιοθήκη στα παιδιά! Μιλάω για την «Πλανόδια Βιβλιοθήκη» του Δικτύου, μια εφήμερη βιβλιοθήκη που μπορεί να διαρκέσει μερικές μόνο ώρες, μία ολόκληρη ημέρα ή και περισσότερες και εγκαθίσταται σε πλατείες, παιδικές χαρές, σχολικές αυλές και επισκέπτεται σχολεία σε χωριά, σε νησιά και σε περιοχές μακριά από την Αθήνα. Τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε όποια από τις δράσεις της Πλανόδιας Βιβλιοθήκης επιλέξουν: «Το παιχνίδι ξεκινάει», «Η σκηνή του Μοναχικού Αναγνώστη», «Τα Δικαιώματα του Παιδιού» σε ένα ομαδικό επιδαπέδιο παιχνίδι που σχεδίασε και ζωγράφισε η Βάσω Ψαράκη, «Σελίδες βιβλίων που μας ζητούν να τις βάλουμε στη σειρά», «Ένας ήρωας  ένα… παζλ»,  «Ελάτε να φωτογραφηθούμε στη ζούγκλα».

Κάθε καλοκαίρι διοργανώνουμε εβδομαδιαίες Ομάδες Ανάγνωσης για τα παιδιά μέλη της Βιβλιοθήκης. Ενδεικτικά αναφέρω τις Ομάδες Ανάγνωσης:

• «Διαβάζουμε εφημερίδες και Περιοδικά», Ιούνιος –Ιούλιος 2014. Τα παιδιά ήρθαν σε επαφή με την έντυπη και ηλεκτρονική μορφή ενημέρωσης και ανακάλυψαν τη σημασία του Τύπου, γνώρισαν τις έννοιες των πρωτοσέλιδων, της ταυτότητας του εντύπου, των ειδήσεων, του ρεπορτάζ και των άρθρων  

• «Μικροί Γεωβιβλιοθηκονόμοι», Ιούνιος –Ιούλιος 2015. Τα παιδιά άνοιξαν τους χάρτες, περιηγήθηκαν με τα tablet στο Google Earth, διάβασαν ταξιδιωτικούς οδηγούς και βιβλία για ταξίδια και συνέλεξαν πληροφορίες για χώρες μακρινές.

Λατρεύουμε την εικόνα ενός παιδιού που ξεφυλλίζει ένα βιβλίο, ή μιας μητέρας, ή ενός πατέρα που διαβάζει ιστορίες μαζί με το παιδί του και αυτός ήταν ο λόγος που σκεφτήκαμε να γιορτάζουμε το Βιβλίο με κάθε αφορμή.

Έτσι, δημιουργήθηκε η ιδέα της Πανελλαδικής Καμπάνιας που διοργανώνουμε κάθε χρόνο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου στις 2 Απριλίου. Συμπράττουν 50 πολιτιστικοί και εκπαιδευτικοί φορείς, Βιβλιοθήκες, Μουσεία, Πρωτοβάθμιες Σχολικές Διευθύνσεις, Ιδρύματα, Εκδότες, οι οποίοι πραγματοποιούν εκδηλώσεις για παιδιά, σεμινάρια και ημερίδες για φοιτητές, εκπαιδευτικούς και γονείς όλο τον Απρίλιο.

(Περισσότερες πληροφορίες για τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα και τις δράσεις της Βιβλιοθήκης και του Δικτύου στο www.ddp.org.gr)

Και μια που η συζήτησή μας είναι βιβλιοφιλική, θα ήθελα να μας πεις δυο λόγια για το βιβλίο που ξεχωρίζεις ανάμεσα σε άλλα ως αγαπημένο σου.

Έχω πολλά αγαπημένα βιβλία… δεν θα σου πω ένα, θα σου πω όσα έχουν υπάρξει σημαντικά για μένα, που είτε τα ανακάλυψα μόνη  μου, είτε μου τα χάρισαν άνθρωποι σημαντικοί στη ζωή μου.

Το πρώτο παραμύθι που θυμάμαι είναι ένα παραμύθι… της μαμάς μου… για ένα δάσος που τα ζώα έβραζαν όλη μέρα μαρμαλάδες και γλυκά… φαντάσου μυρωδιές!!

Ως παιδικό και χιλιοδιαβασμένο βιβλίο θυμάμαι την αγαπημένη μου «Ματίλντα» του Ροαλ Νταλ, (όχι τόσο επειδή ήταν βιβλιοφάγός, αλλά επειδή με μία κίνηση είχε συμμαζέψει το δωμάτιό της).

Θυμάμαι τον «Κόσμο της Σοφίας» του Γιοστέιν Γκάαρντνερ, που μου χάρισε ο μπαμπάς μου και που ήταν η πρώτη μου επαφή με τη φιλοσοφία και τα μαθηματικά (η πρώτη και τελευταία επαφή που είχα με τα μαθηματικά) και το «Κοριτσι με τα πορτακάλια».

Επείτα, ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία ως φοιτήτρια ήταν «Οι λέξεις» του Ζαν Πωλ Σαρτρ. «Μου ανήκαν πια αυτές οι αποξηραμένες φωνές που ήταν κλεισμένες στα μικρά παρτέρια τους, αυτές οι φωνές που ο παππούς μου ζωντάνευε με το βλέμμα του, που καταλάβαινε και που δεν καταλάβαινα! Θα τις άκουγα, θα γέμιζα όλο μου το είναι μ’ αυτά τα επίσημα, τελετουργικά λόγια, θα μάθαινα τα πάντα! Μ’ αφήνανε να αλητέψω μέσα στη βιβλιοθήκη κι εγώ σάλπισα έφοδο για την κατάκτηση της ανθρώπινης σοφίας. Αυτό με εσχημάτισε, με έφτιαξε ό,τι είμαι.»

«Η γιορτή της ασημαντότητας» του Μίλαν Κούντερα, βιβλίο «σταθμός»- χαρισμένο από «καλό χέρι».

Τέλος, έχω πολλά αγαπημένα παιδικά βιβλία, ξεχωρίζω το «Τι θα πει παιδί» της Beatrice Alemagna.

Η Φωτεινή Αβδελλή είναι πτυχιούχος  του Τμήματος Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας του ΑΤΕΙ Αθήνας. Από το 2012 εργάζεται ως υπεύθυνη Βιβλιοθήκης στο Εργαστήρι Πολιτισμού του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Στο πλαίσιο αυτό διοργανώνει προγράμματα και πολιτιστικές δράσεις για παιδιά.

Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια και συνέδρια σχετικά με τις βιβλιοθήκες και την ανάγνωση. Επίσης έχει αναλάβει την πρωτοβουλία διοργάνωσης πολιτιστικών δράσεων όπως :

• «Αίγλη: Ιστορικό Αναγνωστήριο του χθες-ζωντανή βιβλιοθήκη του σήμερα» για την επαναλειτουργία του Ιστορικού Αναγνωστηρίου Σύμης, 2011

• Διήμερες πολιτιστικές δράσεις «Παραμύθια και Λαογραφικές Διαδρομές»- Στείρι 2015

Της έχουν απονεμηθεί 2 διακρίσεις:

• 2014, Νικήτρια του προγράμματος «Vodafon World of Difference» της εταιρίας κινητής τηλεφωνίας «Vodafon Hellas» με την πρόταση «Η Παιδική Δανειστική Βιβλιοθήκη του μη κερδοσκοπικού σωματείου «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού» ως χώρος παραγωγής Πολιτισμού για τα παιδιά»

• 2015, «Βραβείο σε Βιβλιοθηκονόμο που προωθεί συστηματικά και αποτελεσματικά την παιδική/νεανική λογοτεχνία και την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας», ως Βιβλιοθηκονόμος στην Παιδική Δανειστική Βιβλιοθήκη του Μη Κερδοσκοπικού Σωματείου «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού». 2015 -  Ελληνικό Τμήμα, της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα- IBBY (International Board On Books For Young People)- O Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου